Over het algemeen zijn mensen goed in staat incidenteel meer te werken dan contractueel is vastgesteld. Die ene klus nog op tijd klaren, of extra inzet om een lastig project tot een goed einde te brengen. Maar leidt overwerk ook tot een burn-out?
Gezond overwerk
Bij overwerken is het belangrijk de volgende punten in de gaten te houden:
- Zorg voor herstel: zolang je voldoende herstelt van de inspanning en ervoor zorgt dat de batterij weer opgeladen wordt, is er niks mis met overwerk op z’n tijd.
- Bewaak of overwerk incidenteel is of neemt het structurele vormen aan? Als dat het geval is, zijn wellicht andere oplossingen nodig.
- Heeft iemand een keus om over te werken? Hierbij gaat het niet zozeer om iemands rechtspositie, maar meer om de vraag of iemand zich gevoelsmatig gelegitimeerd voelt om het overwerken te weigeren.
- Zijn er consequenties aan verbonden als iemand niet wil of kan overwerken? Denk niet alleen aan beoordeling maar ook de positie in het team. De cultuur binnen een organisatie speelt een belangrijke rol.
- Staat er een compensatie tegenover? Krijgt iemand er vrije uren voor terug of staat er geld tegenover.
De ervaren belasting van overwerken is afhankelijk van de persoon en van iemands persoonlijke en werksituatie. Sommigen ervaren het als een verademing om even thuis over te kunnen werken zonder door allerlei collega’s of klanten ‘gestoord’ te worden. Andere mensen gedijen fantastisch bij het werken met een deadline. Ook kan gezamenlijk overwerken bijdragen aan een goede teamspirit.
Kanttekeningen bij overwerk
Toch zijn er kanttekeningen die niet uit het oog verloren moeten worden. Overwerken gaat ten koste van iets anders. Dat kan variëren van thuis eten met het gezin, sporten, mantelzorg of gewoon relaxen op de bank. Incidenteel overwerken is voor de meeste mensen geen probleem, mits ze het gevoel hebben hier zelf een keus in te kunnen maken, zodat ze voldoende ruimte nemen voor herstel.
Bij het maken van deze keus spelen de persoonlijkheidskenmerken van iemand een grote rol. Niet alleen de vraag of mensen zich gelegitimeerd voelen om nee te zeggen maar ook de vraag of ze het kunnen, is van belang. Helaas zie je vaak dat voor mensen die niet goed in staat zijn om te begrenzen of die een groot verantwoordelijkheidsgevoel hebben en/of perfectionistisch zijn, overwerk een vanzelfsprekendheid is. Medewerkers met deze persoonlijkheidskenmerken lopen een groter risico uiteindelijk een burn-out te ontwikkelen omdat men ‘doorjakkert’ en een te groot ‘hersteltekort’ opbouwt.
Om zowel voor de organisatie als medewerkers een optimaal rendement uit overwerken te halen, moet het dus niet als vanzelfsprekend worden ervaren. Maak een bewuste keuze hierin, of help je medewerkers hierbij.
Krijg je een burn-out van overwerken?
Overwerk leidt dus niet direct tot een burn-out zolang de medewerker er niet door uit balans raakt.
Wil je weten hoe wij kunnen helpen om medewerkers in balans te houden, neem dan contact op!
